ERKEKLER İÇİN GÖRGÜ KURALLARI – IKENAMI SHOTARO
Bu kitap (özgün adı Otoko no Sahō), ünlü Japon yazarı İkenami Shōtarō’yla (Şoğtaroğ) yapılan sohbetlerin yazıya geçirilip düzenlenmesiyle oluşmuş. Adam gibi adam ne demektir, erkek adam dediğin nasıl oturur nasıl konuşur, ne yer ne içer ve daha da ilginci nasıl yer nasıl içer gibi sorulara kişisel deneyimlerine dayanarak cevaplar vermiş. Tokyo’da yaşadığım mahallede istasyon yakınında Akete Jamming adında viski barı var. Bar sahibi Endō-san çevirmen olduğumu bildiği için bana bu kitabı okumamı ve çevirmemi tavsiye etti. Unutmadan hemen almıştım ama ancak geçen ay okuyabildim.
İkenami Shōtarō kimdir?
(Ikenami Shōtarō, 25 Ocak 1923 – 3 Mayıs 1990) Tokyo’nun eski merkezi ve bugün de turistlerin ilk uğrak yeri olan Asakusa’da doğdu. 1929 Kanto büyük depreminde Tokyo’dan kaçan āilesi bir süre başka vilâyetteki akrabalarına sığındı. İlkokuldan sonra yoksulluk nedeniyle okuyamadı. Genç yaşta torna tezgâhlarında işçilik, borsa simsarlığı gibi değişik işler yaparak iyi para kazandı, kazandığı parayı kitaplara ve eğlence yerlerine harcadı. Bu eğlence yerleri arasında Japon geleneksel operası da denebilecek Kabuki de vardı. Kabukiyle çok ilgilenen İkenami kendisi de geleneksel şarkıları çalıştı, edebî makaleler yazarak dergilere gönderdi. Yazıya olan yeteneği hemen farkedilmiş olmalı ki bu makaleleri için küçük ödüller almıştır. İkinci Dünya Savaşı’nda orduya celp edildi. Esir düşmeden ve yaralanmadan dönmeyi başardı ancak Tokyo’daki evi 10 Mart 1945’teki büyük Tokyo bombardımanında yıkılıp yok olmuştu. Hayata tekrar sıfırdan başladı, başarılı oldu. Öldüğünde tüm Japonya’nın bildiği ve sevdiği bir kişilikti. Birçok tārihî roman yazdı, popüler edebiyat dalında 1960 yılında Naoki Ödülü’nü kazandı. Tārihî romanlarının çoğu TV ve sinemaya uyarlanmıştır.
Kitabın içeriği
İkenami çocukken tam eski Tokyo (Edo) kültürüne dayanan insan ilişkilerinin yaşandığı bir ortamda büyümüştü. Zorlu yaşam mücādelesi ve kendisini çevreleyen bu ataerkil yapı onun dünya görüşünü şekillendirmiş olmalı. Sohbet şeklinde ilerleyen kitapta ilk bölümlerde suşi nasıl yenir, düzgün suşi restoranı dışarıdan nasıl anlaşılır, düzgün müşteri olmak nedir, noodle nasıl yenir gibi hafif konular var. Sonra kadın erkek ilişkileri, evlilik, balayı gezisi, aile kavramı, kaynana gelin ilişkileri, eşini aldatmanın incelikleri, genelevleri yasaklayan kānunun topluma etkileri, kadınlar neden ev işlerine daha yatkındır, anne nasıl azarlanır, aldatan kocayı anlayışla karşılayan eski zaman kadınlarının güzelliği, profesyonel iş yaşamındaki sorumluluklar, zaman yönetimi gibi konular işlenmiş.
Neden çevirmeli?
Hemen her konuda geçmişle bir karşılaştırma olduğu için Japon toplumu üzerine sosyolojik inceleme yapmak isteyenler için altın değerinde ayrıntılar var bu kitapta. Özellikle yabancıların Japon kültürünü eleştiriken sık sık atıfta bulundukları ataerkil toplumda Japon kadınının aşağılanması, bununu çağdaş yaşama yansımaları konusundaki her türlü klişe ve hatta fazlası için cevaplar bulunuyor. Kısacası modern duyarlılıklara uymayan bazı açıklamaları var, ancak özellikle bu nedenle okuması ilginç.
Yayınevi: Shinchosha ve hemen hemen bütün yayınevlerinden çıkmış farklı baskıları var. Yayın yılı: ilk basım 1982
