APTALLIK DUVARI – YORO TAKESHI
Tıp doktoru ve anatomi profesörü Yōrō (yoğroğ) Takeşi’nin yazdığı “Aptallık Duvarı” kitabını Japoncadan Türkçeye çevirdim. Ekim 2021’de Vaner Alper Seçkisi’nin ikinci kitabı olarak Denizler Kitabevi’nde yayımlandı. Bu kitap 2003 yılında yayımanmış ve Japonya’da son yüzyılda en çok satan kitaplardan biri olmuştu.
Japonya’daki değişik meslek grupları ve eğitim kurumları, yıllık etkinlik programlarında mutlakā kendi meslekleri ve kurumlarıyla hiç ilgisi olmayan ya da en azından ilgisi yokmuş gibi görünen değerli düşünürleri, sanatçıları, üniversite hocalarını dāvet eder; kendilerinden serbest bir konuda konferans vermesini ricā ederler. Bir güldürü ustasının ya da sinema sanatçısının vereceği konferansı herhâlde birçok kişi merakla bekleyecek ve ilgiyle dinleyecektir. Ancak hayātı kadavra incelemekle ve insan anatomisi üzerine araştırma yapmakla geçen Yōrō Takeşi hocanın Japonya’nın en sevilen konuk konuşmacılarından birisi olması, kolay kolay anlaşılacak bir şey değil. Çevirdiğim bu kitabında profesör Yōrō Takeşi Japon toplumunu her zaman meşgul eden düzgün eğitim nasıl olur, düzgün insan nedir konularına ancak bir anatomi uzmanının sunabileceği ilginçlikte açıklamalar getiriyor.
20 Mart 1995’te Tokyo metrosunda öldürücü sarin gazıyla gerçekleştirilen bir terör saldırısı oldu. Bu saldırı sonucu 12 kişi öldü, 50 kişi ağır olmak üzere binlerce kişi sarin gazının kimyasal etkilerine māruz kaldı. Devlete gözdağı vermek için emniyet müdürlüğü ve bakanlıkların bulunduğu semtlerden geçen trenlerde düzenlenen bu saldırının Aum Şinrikyo adlı kült niteliği taşıyan bir tarikat tarafından tertiplendiği anlaşıldı ve sorumlular yakalandı. Yeni dinlerden olan bu tarikat hakkında birçok şāibe söylentisi olduğu için saldırıdan önce de sürekli magazin basının gündemindeydi. Ancak ilgi çeken tarafları, bir inanç olarak öğretileri değil, garip giyimleri ve eylemleriydi. Örneğin; seçimlerde aday çıkarmış ve bunu desteklemek için de Tokyo tren istasyonunda, kafalarına fil başı şeklinde başlıklar geçirerek koro hālinde şarkılar söylemişlerdi. Normal zamanda da üstlerine karate giysisi gibi beyaz şeyler giyer, başlarına kumaştan sıkı bir kask geçirirlerdi. Saldırının ardından Aum Şinrikyo lideri Asahara Şōkō ve diğer üst düzey yöneticileri tutuklandı. Asahara ile 11 tarikat üyesi yargılanarak suçlu bulundu ve 2004 yılında ìdam cezasına çarptırıldı.
Terör saldırısından sonra televziyonlarda aylarca bu tarikat hakkında yayın yapılınca, sıradan Japon vatandaşı da ilk defā bu gerçekle yüz yüze gelmiş oldu. Saçı sakalı birbirine karışmış, hırpānì görünüşlü tarikat lideri Asahara Şōkō’yu yarı çıplak yoga yaparken gösteren fotoğraflar herkesin zihnine işlenmiş oldu.
Birçok saygın üniversite mēzunu gencin ve hattā avukat, doktor gibi meslek sāhiplerinin de tarikatın müritlerinden olduğu bu haberlerle anlaşıldı. Bu korkunç olay ve alışılmadık görüntüler, birçok kişinin ve tabii ki bu kitabın yazarı Yōrō Takeşi hocanın da kafasında aynı soruları uyandırdı: Nasıl oldu da bu kadar okumuş, akıllı insan, böylesine pejmurde, doğru dürüst anlamlı iki lâfı bile bir araya getiremeyen sümüklü bir tarikat liderinin peşinden gitmişti? Nasıl olmuştu da sıradan Japon vatandaşına deli saçması gibi görünen bu öğretiye inanıp devlete karşı ayaklanmaya kalkışmıştılar? Yıllarca aldıkları eğitimin anlamı neydi? Onca bilgi neden onlarda sıradan insanlarda bile bulunacak sağduyuyu oluşturmamıştı?
2004 yılında bu tarikat sorumluları hakkında mahkeme kararları verilmeden bir yıl önce, elinizdeki bu kitap yayımlandı. Yıllarca, eğitim sistemi nasıl olmalı, öğrenmek nedir konularında çalışmalar yapan profesör Yōrō Takeşi yukarıdaki sorulara tatmin edici yanıtlar getirmiş olmalı ki, böylesine ciddì ve zor bir konuda yazdığı bu kitap 4 milyonu aşkın satışla son yüzyılın en çok satılan kitaplarından biri oldu.
Eğitim şart! Okursa öğrenecek. Anlatırsam anlayacak. Hayır, bāzıları hiçbir zaman anlamayacak! Çünkü farkında olmadan kendi ördükleri bir duvara çarpacaklar, Aptallık Duvarı’na!
Basında Aptallık Duvarı:
https://www.milliyet.com.tr/yazarlar/sinan-genim/aptallik-duvari-7036651
Satın almak için:
